Ptasie pióra
Pióra są najbardziej skomplikowanym wytworem skóry w świecie zwierząt. Spełniają wiele ważnych dla życia zadań. Zapewniają ciepło i ochronę, nadają barwę, kształt oraz zapewniają powierzchnię nośną do latania. Istnieją 3 typy piór. Najbliżej ciała położone są miękkie pióra puchowe, chroniące ptaka przed zimnem. Przykryte są krótkimi, zaokrąglonymi piórami pokrywowymi (konturowymi), które nadają ptakowi opływowy kształt. Wydłużone pióra skrzydeł (lotki) i ogona (sterówki) umożliwiają ptakowi podrywanie się, lot, manewrowanie i lądowanie. Niemal 1400 piór ma wróbel, około 11 000 nieduża kaczka, a 25 000 - łabędź. Cechą charakterystyczną piór jest ich lekkość - wszystkie pióra razem stanowią mniej niż 1/10 masy ciała ptaka. Pióra służą m.in. termoizolacji. Chronią organizm przed wychłodzeniem, zarazem zapobiegając przegrzaniu pod wpływem wysokiej temperatury otoczenia. Podczas chłodu nastroszone ptaki zatrzymują więcej powietrza między piórami, dzięki czemu mogą zmieniać działanie termoizolacji. Ponadto pióra chronią delikatną skórę przed urazami mechanicznymi. U większości ptaków upierzenie jest hydrofobowe tzn. nie nasiąka wodą. Pióra są elementami aparatu lotnego w postaci skrzydeł służących jako napęd i ogona jako steru i hamulca. Liczne pióra otaczające ciało nadają mu aerodynamiczny kształt, minimalizując opór powietrza. Wreszcie pióra są nośnikami barw i rysunku. Barwne wzory i kolory sprawiają, że ptak rzuca się w oczy, co pozwala ptakom rozpoznawać osobniki swojego gatunku. Wiele szczególnie jaskrawych elementów ubarwienia ma znaczenie w konkurencji rozrodczej, gdyż samica wybiera osobnika najpiękniej ubarwionego. Ubarwienie piór pełni też rolę maskującą gdy upodabnia ptaka do kolorystyki otoczenia (np.ptak o brunatnym upierzeniu niedostrzegalny na tle skał o takim samym ubarwieniu). Maskowanie się w otoczeniu zapewnia ochronę, potrzebną zwłaszcza samicom wysiadującym jaja. Upierzenie może być jednocześnie maskujące i jaskrawe, jeśli na przykład podczas rozpościerania piór nagle ukazują się białe lub barwne pola (jak "lusterka" na skrzydłach niektórych ptaków).
W celu identyfikacji gatunku ptaka na podstawie pióra polecam książkę "Jakie to pióro" lub serwis FeathersBase. Polecam też lekturę kilku ciekawych artykułów opublikowanych w Atlasie Piór.